Trung tướng - Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Như Hoạt, trưởng thành từ một binh nhì lên đến Trung tướng Tư lệnh Quân khu thủ đô, Giám đốc Học viện Quốc phòng. Ông được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân khi vừa tròn 20 tuổi. Trong suốt cuộc đời binh nghiệp gần 44 năm của mình, ông được đánh giá là một người tận tâm tận lực, tuyệt đối chấp hành mệnh lệnh cấp trên, dũng cảm, linh hoạt sáng tạo trong chiến đấu, không ngừng nâng cao kiến thức và hoàn thiện bản thân.
Anh hùng tuổi 20
Tôi may mắn gặp Trung tướng - Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Như Hoạt, Anh hùng Lực lượng vũ trang (LLVT), nguyên Giám đốc Học viện Quốc phòng khi ông về thăm lại chiến trường xưa ở Chiến khu Đ - nơi mà ông cùng đồng đội đã có mặt trong thời khắc lịch sử ngày 30-4-1975 của vùng đất này. Theo lời ông kể, ông vốn sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở làng An Trụ, xã An Thịnh, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh. Với truyền thống yêu nước đã ăn sâu vào máu thịt, khi chưa đầy 17 tuổi, ông viết đơn tình nguyện nhập ngũ. Ngày 23- 2-1967, nguyện vọng ấy được chấp thuận và ông lên đường nhập ngũ khi vừa tròn 17 tuổi. Sau thời gian huấn luyện chiến sĩ mới ở Trung đoàn Bộ binh 568, ông được điều động về Trung đoàn Bộ binh 48, Sư đoàn 320 để chuẩn bị tham gia cuộc Tổng tiến công Mậu Thân năm 1968.
Trong chiến dịch này, ông đã cùng đơn vị chiến đấu tại mặt trận cánh Đông Quảng Trị với nhiệm vụ cắt đứt đường tiếp vận từ Cửa Việt, Đông Hà lên Khe Sanh. Cùng với đơn vị, ông đã tham gia nhiều trận đánh như trận tiến công quận lỵ Cam Lộ, trận tập kích địch ở Quán Ngang, các trận đánh ở Bắc Cửa Việt... Trong các trận đánh này, ông đã trực tiếp dũng cảm chiến đấu tiêu diệt nhiều tên địch.
Điều ông ấn tượng nhất khi tham gia chiến dịch là vào ngày 5-5-1968, trong trận đánh địch tại xóm Đồng Hoang (nay thuộc phường Đông Giang, Đông Hà, Quảng Trị), đơn vị của ông đã phối hợp với địa phương đánh bại cuộc tiến công của một tiểu đoàn thủy quân lục chiến, một tiểu đoàn kỵ binh bay có sự yểm trợ của xe tăng, máy bay và pháo binh các loại. Khi các cán bộ trong đại đội bị thương và hy sinh, ông Nguyễn Như Hoạt, nhờ là chiến sĩ liên lạc, thường xuyên đi cùng chỉ huy nên nắm được phương án tác chiến, đã mưu trí linh hoạt chỉ huy đơn vị đánh lui nhiều cuộc tiến công của địch, giữ vững được trận địa, bảo vệ được thương binh. Với những chiến công đó, tháng 9-1970, ông Nguyễn Như Hoạt vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân khi vừa tròn 20 tuổi.
Sau Mậu Thân, ông liên tục chiến đấu trên các chiến trường Đường 9 - Nam Lào và “miền đất lửa” Quảng Trị. Dù ở cương vị nào ông đều hết sức phấn đấu hoàn thành mọi nhiệm vụ trên giao và được kết nạp vào Đảng ngày 2-1-1971.
Những bước chân thần tốc…
Hôm nay, trở lại Chiến khu Đ vào dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, bao ký ức của ông về một thời hào hùng lại tràn về. Ông kể, để chuẩn bị cho những trận đánh lớn, giữa năm 1973, đơn vị của ông đã được đưa ngược ra Bắc để tham gia thành lập Binh đoàn Quyết Thắng (còn gọi là Quân đoàn 1). Đến ngày 24-10-1973, Quân đoàn 1 được thành lập, đóng quân trên địa bàn thị trấn Tam Điệp, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình.
Chấp hành Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chỉ thị của Quân ủy Trung ương, ngày 31-3-1975, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trực tiếp giao nhiệm vụ cho Bộ Tư lệnh Quân đoàn 1: “Quân đoàn 1 (trừ Sư đoàn 308) có nhiệm vụ tổ chức hành quân gấp vào miền Đông Nam bộ, hiệp đồng với các đơn vị bạn tham gia trận quyết chiến chiến lược giải phóng Sài Gòn - Gia Định”. 9 giờ 30 phút ngày 7-4- 1975, quân đoàn nhận được bức điện khẩn của Đại tướng Võ Nguyên Giáp với mệnh lệnh: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa, tranh thủ từng giờ, từng phút, xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng”.
Bằng cuộc hành quân “thần tốc”, chỉ trong 12 ngày đêm, cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn 1 đã vượt chặng đường dài hơn 1.700km, kịp thời tham gia chiến đấu trên hướng Bắc Sài Gòn. Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, Quân đoàn 1 nhận nhiệm vụ từ bàn đạp Sông Bé, tấn công từ phía Bắc Sài Gòn, bao vây tiêu diệt đối phương ở Phú Lợi, Bến Cát, Bình Dương, Lai Khê, Tân Uyên; ngăn chặn Sư đoàn 5 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa rút về nội đô và vô hiệu hóa đơn vị này; tấn công đánh chiếm Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa, các bộ tư lệnh binh chủng ở quận Gò Vấp, tỉnh Gia Định; tổ chức một lực lượng tấn công hợp điểm với các quân đoàn khác tại Dinh Độc Lập. Trong chiến dịch này, Trung đoàn 48 được tăng cường xe tăng, pháo binh có nhiệm vụ làm mũi thọc sâu cơ giới của binh đoàn đánh chiếm Bộ Tổng Tham mưu quân đội Sài Gòn. Trong đó, Tiểu đoàn 1 do ông chỉ huy có vinh dự dẫn đầu mũi thọc sâu. Nhắc lại sự kiện này, ông tự hào kể, ngày 29-4-1975, ông vinh dự trực tiếp ngồi trên xe tăng chỉ huy đơn vị tiến công tiêu diệt Chi khu quân sự Tân Uyên để mở thông đường tiến về Sài Gòn cho binh đoàn”. Trong trận đánh này, ông đã bị thương nặng và được tặng Huân chương Chiến công hạng Ba.
Nhìn lại cuộc đời binh nghiệp của mình, Trung tướng Nguyễn Như Hoạt tâm sự: “44 năm đó chính là những năm sức khỏe sung mãn nhất, trí tuệ sáng láng nhất, tình cảm mãnh liệt nhất... Và tất nhiên, những công việc, những nhiệm vụ to lớn nhất, trọng yếu nhất của đời người thì phần lớn người ta đều thực hiện trong thời gian ấy. Nếu được làm một phép tính tổng kết, tôi cho rằng 44 năm ấy, tôi đã được rất nhiều... Suốt 44 năm - khi ở chiến trường miền Nam, lúc sang Lào chiến đấu, khi lên trấn ải biên thùy, ở bộ đội chủ lực hay về bộ đội địa phương, thậm chí còn đi phụ trách thiếu nhi..., bất cứ nơi nào Tổ quốc cần là tôi đến”.
Trong suốt 44 năm phục vụ quân đội, trưởng thành từ một binh nhì lên đến Trung tướng Tư lệnh quân khu, Giám đốc Học viện Quốc phòng, phẩm chất nổi bật ở ông là tinh thần trách nhiệm tận tụy vì nhiệm vụ và ý thức tuyệt đối chấp hành mệnh lệnh cấp trên, dũng cảm, linh hoạt sáng tạo trong chiến đấu. Bên cạnh đó, ở ông còn là tinh thần tích cực học tập, tu dưỡng để không ngừng nâng cao kiến thức và hoàn thiện bản thân. Với những phẩm chất và cống hiến của mình, ông xứng đáng là một tấm gương sáng cho các thế hệ sau noi theo và học tập.
Nhìn lại cuộc đời binh nghiệp của mình, Trung tướng Nguyễn Như Hoạt tâm sự: “44 năm đó chính là những năm sức khỏe sung mãn nhất, trí tuệ sáng láng nhất, tình cảm mãnh liệt nhất... Và tất nhiên, những công việc, những nhiệm vụ to lớn nhất, trọng yếu nhất của đời người thì phần lớn người ta đều thực hiện trong thời gian ấy. Nếu được làm một phép tính tổng kết, tôi cho rằng 44 năm ấy, tôi đã được rất nhiều... Suốt 44 năm - khi ở chiến trường miền Nam, lúc sang Lào chiến đấu, khi lên trấn ải biên thùy, ở bộ đội chủ lực hay về bộ đội địa phương, thậm chí còn đi phụ trách thiếu nhi..., bất cứ nơi nào Tổ quốc cần là tôi đến”. |
THU THẢO
